Przebierając w ofertach produktów finansowych nierzadko trudno nam wybrać jedną ofertę tylko dlatego, że nie jesteśmy w stanie odróżnić atrakcyjność jednej oferty od drugiej. W przypadku decyzji na całe życie, jaką często jest kredyt hipoteczny, ten wybór ma kluczowe znaczenie dla naszego budżetu domowego. Na szczęście istnieje pewien współczynnik, który pozwala na łatwe porównanie ofert kredytowych i podjęcie właściwej decyzji. Mowa oczywiście o RRSO czyli rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania.
Ustawa o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. wprowadziła do polskiego porządku prawnego nową, nieznaną do tej pory konstrukcję rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, w skrócie RRSO. Projektodawcy ustawy zauważyli bowiem, że oferty produktów finansowych w praktyce były formułowane w sposób niejednolity, a w konsekwencji były trudno porównywalne. Kredytodawcy nierzadko sami komplikowali sposób i warunki finansowe oferowanych produktów tylko po to, aby nieświadomy niczego klient wybrał właśnie ich ofertę. Podkreślali mało istotne zalety produktów finansowych, pomijając najbardziej istotny z perspektywy klienta aspekt jakim jest koszt finansowania. Remedium na ten problem miało być wprowadzenie ustawowego obowiązku informowania klienta przed zawarciem umowy między innymi o RRSO, które udziela informacji w przedmiocie rzeczywistych kosztów kredytu, a więc odpowiada na pytanie jak drogi jest dany kredyt w stosunku rocznym.
Informacja o RRSO powinna pojawiać się między innymi w każdej formie reklamy kredytu konsumenckiego, w formularzu informacyjnym obowiązkowo udostępnianym na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim, jak również w treści samej umowy kredytowej. Każdy doradca klienta przy podpisywaniu umowy kredytu również ma obowiązek poinformowania nas o wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania jeżeli tylko o to zapytamy.
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania nie jest samodzielnym parametrem kredytu, ale wypadkową wielu innych elementów umowy kredytowej, takich jak okres kredytowania czy wysokość raty.
Wzór na obliczenie RRSO
Legenda:
K – numer kolejnej wypłaty raty kredytu;
K’ – numer kolejnej spłaty kredytu lub wnoszonych opłat;
Ak – kwota wypłaty raty kredytu K;
A’K’ – kwota spłaty kredytu lub kosztów K’;
∑ – suma;
m – numer ostatniej wypłaty raty kredytu;
m’ – numer ostatniej spłaty kredytu lub wnoszonych opłat;
tk – okres, wyrażony w latach lub ułamkach lat, między dniem pierwszej wypłaty a dniem
każdej kolejnej wypłaty, zatem t1 = 0;
t’k – okres, wyrażony w latach lub ułamkach lat, między dniem pierwszej wypłaty a dniem każdej spłaty lub wniesienia opłat;
i – rzeczywista roczna stopa oprocentowania.
Należy wspomnieć, że RRSO nie porównuje informacji, które nie odnoszą się bezpośrednio do kosztów kredytu, takich jak: jakość obsługi klienta, termin wypłacenia kredytu, komfort obsługi systemu informatycznego kredytodawcy, możliwość wydłużenia terminu spłaty itp. W przypadku otrzymania ofert dwóch kredytów lub pożyczkę o takim samym RRSO, to właśnie te pozakosztowe aspekty często przeważają o wyborze jednej lub drugiej oferty.
W przypadku kredytów zaciąganych na długie okresy, to jednak RRSO powinno być głównym czynnikiem, w oparciu o który podejmiemy decyzję kredytową. Przykładowo w przypadku zmiany oprocentowania RRSO o 2 punkty procentowe (np. z 6 do 8%) w kredycie na kwotę 100.000,00 zł zaciąganym na 5 lat, koszt kredytu wzrasta z 33 tysięcy 224 zł do 45 tysięcy 593 złotych, a więc wynosi ponad 12 tysięcy złotych. Im dłuższy okres kredytowania i im większa całkowita kwota kredytu (czyli kwota, którą pożyczamy od banku), tym większe znaczenie ma dla nas RRSO. Przy standardowej kwocie kredytu na poziomie 300.000 zł i okresie kredytowania, wskazane różnice są jeszcze większe. W przypadku jednej z najtańszych ofert na rynku (RRSO na poziomie 3%) koszt kredytu wyniesie ok. 155 tysięcy złotych, a w przypadku jednej z najdroższych ofert (RRSO na poziomie 5,6%), koszt kredytu wyniesie aż 320 tysięcy złotych. Z tych względów kluczowym elementem przy wyborze kredytu hipotecznego jest analiza RRSO.